Wystawa czasowa „GRUNWALD:Matejko i Współcześni:
600-lecie bitwy pod Grunwaldem”.
lipiec 2010 do maj 2011 rok
GRAŻYNA BARTNIK
MICHAŁ BANASZEK
MAREK BOGDASZEWSKI
KRZYSZTOF BUCZAK
ARTUR GOŁĘBIOWSKI
MICHAŁ JĘDRCZAK
ZBIGNIEW KOŁACZEK
WOJCIECH KOŁYSZKO
IREK KONIOR
DARIUSZ KOWALSKI
JOANNA KRZYSZTOŃ
DOROTA KUCZMA
JERZY MEDYŃSKI
TOMASZ MISTAK
KRZYSZTOF PAJĄK
ZOFIA PARYŻSKA
MICHAŁ PARYŻSKI
MARCIN PIOTROWSKI
JAN RAZIK
MONIKA MAŁGORZATA RDZANEK
GRZEGORZ ROGALA
JAN RYLKE
TOMASZ SIKORSKI
JAROSŁAW SKOCZYLAS
MAX SKORWIDER
ROMUALDAS STASIULIS
MARTA TARNAWSKA
EWA TRAFNA
MAREK WAWRO
WOJCIECH WOŁYŃSKI
Twórczość Jana Matejki (1838-1893) dla polskiego społeczeństwa była i nadal pozostaje ważną lekcją patriotyzmu i źródłem wiedzy o ojczystych dziejach. Obrazy i rysunki artysty kształtowały wyobraźnię i świadomość historyczną kilku pokoleń Polek i Polaków. Wśród nich znaczące miejsce znalazło jego monumentalne płótno „Bitwa pod Grunwaldem”.
W sześćsetlecie grunwaldzkiej bitwy chcemy wystawą „Grunwald: Matejko i współcześni” przypomnieć o wyjątkowym znaczeniu matejkowskiej relacji z pola największej bitwy średniowiecznej Europy w sferze dziejowej i społecznej, wspomnieć o jej zakorzenieniu w naszej pamięci, opisać jej ogromną popularność.
Wystawa gromadzi obrazy, rzeźby, rysunki, plakaty artystów żyjących wśród nas, różnych pokoleń. Ich dzieła odnoszą się do tradycji i wizji artystycznych grunwaldzkiego wydarzenia naszkicowanych przez Mistrza z Floriańskiej, wyrażają współczesną interpretację istoty i znaczenia grunwaldzkiej wiktorii. Jest wśród nich zabawny, przekorny obraz Krzysztofa Buczaka „Wejście Polski do Unii Europejskiej”. Dramatycznie o wojnie, przemocy mówią prace Joanny Krzysztoń i Tomasza Mistaka. O zgiełku pola bitwy, zamieszaniu opowiada Grażyna Bartnik. Impresyjny obraz walczących rycerzy przedstawia Romualdas Stasiulis. Poetyckim klimatom i matejkowskiej inspiracji uległy Dorota Kuczma, Zofia Paryżska, Monika Rdzanek, Marta Tarnawska, Ewa Trafna oraz Wojciech Kołyszko, Krzysztof Pająk, Grzegorz Rogala, Tomasz Sikorski, Marek Wawro. Do wydarzeń z nieodległej polskiej przeszłości sięga Marek Bogdaszewski, a do nieprzewidywalnej codzienności – Wojciech Wołyński. Jan Rylke z bitewnych epizodów układa frapującą kronikę prasowo-komiksową. O podtekstach polsko-niemieckich związków i interesów opowiadają ilustracje Artura Gołębiowskiego. Jerzy Medyński Grunwaldowi poświęca chwile konceptualnego namysłu. Zbigniew Kołaczek z barokowym wdziękiem opowiada o tym, co działo się wówczas w okolicach Grunwaldu i Malborka. Rycerstwo polskie przed bitwą śpiewało „Bogurodzicę”; jej tekst zainspirował Michała Jędrczaka do graficznego zobrazowania przestrzeni militarnych zmagań i potyczek. Topograficzne zagadki pola bitwy rozpracowuje Michał Paryżski. Marcin Piotrowski spogląda na pobitewny pejzaż grunwaldzki i stawia pytanie: czy warto było? Irek Konior i Max Skorwider o grunwaldzkich sprawach rozmawiają z widzami językiem plakatowych mistrzów. Szczególną uwagę zwraca praca ludowego twórcy, Jana Razika z 1977 roku, znajdującą się w zbiorach ciechanowskiego Muzeum Szlachty Mazowieckiej, będąca bardzo udaną rzeźbiarską replikę matejkowskiego obrazu. Rzeźby Michała Banaszka, Dariusza Kowalskiego, Jarosława Skoczylasa nie są konnymi posągami Władysława Jagiełły, ale ukazują i podkreślają wagę królewskiej władzy i sukcesu. Wśród rozmaitych druków znajdują się ostatnio wydane książki o tematyce grunwaldzkiej, katalogi wystaw, plakaty. Niespodzianka czeka na zwolenników komiksów.
Wyjątkowym, specjalnym gościem wystawy jest kopia rysunku kredką Stanisława Wyspiańskiego „Bitwa pod Grunwaldem” z 1898 roku, będąca ironiczną parodią matejkowskiej „Bitwy pod Grunwaldem”. To plątanina linii, zwieńczona chorągwią z czarnym krzyżem.
Plakat wystawy zaprojektował Max Skorwider, młody, poznański grafik i projektant, laureat kilku ważnych nagród artystycznych w konkursach graficznych i plakatowych w kraju i za granicą.
Wystawa prezentowana była w Muzeum Zbrojowni na Zamku
w Liwie (maj – czerwiec 2010), Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle nad Notecią (sierpień 2010) i w Muzeum Ziemi Chełmińskiej (wrzesień – październik 2010).
