Ciekawostki

Ciekawostki

Z historii jednego eksponatu – Puchar Ciechanowskiego Koła Cyklistów

Ciechanowskie Koło Cyklistów powstało w 1906 r. Jednym z założycieli był znany w mieście społecznik Jan Reutt, jak również Wincenty Werner późniejszy burmistrz Ciechanowa, który przez wiele lat piastował obowiązki honorowego prezesa Koła. W zarządzie działał też potem Józef Król – Komendant POW. Organizacja szczególnie uaktywniła się w okresie międzywojennym. W początkach lat 20. XX w. liczyła blisko 130 członków. Dzięki CKC w Ciechanowie dobrze działało kolarstwo. Koło organizowało imprezy sportowe, wyjazdy plenerowe, wyścigi, w których brały udział towarzystwa kolarskie m.in. z Warszawy, Łodzi, Płocka i Puław. Uczestniczyło również w życiu kulturalnym i oświatowym Ciechanowa. Przy Sekcji Muzyczno-Dramatycznej Koła funkcjonowały orkiestra i chór. CKC działało także we wczesnych latach powojennych, z tego okresu pochodzi sztandar organizacji, który również znajduje się w zbiorach naszego Muzeum.
_______________________________
Puchar Ciechanowskiego Koła Cyklistów – stylizowany, zdobiony wieloma ornamentami roślinnymi, wymiary 56 x 23,5 cm; śr. podstawy 17 cm, lata międzywojenne XX w. ze zbiorów Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie.
opracowała:Urszula Adamiak
foto: Zdzisław Smardzewski
Czytaj więcej
Ciekawostki

Termofor cynowy

Jesień to pora roku o krótkich i często deszczowych dniach, o długich chłodnych wieczorach. Dręczy nas kichanie, przewlekły katar, kaszel, czujemy się przemarznięci, najchętniej wtedy robimy sobie herbatkę z miodem i cytryną. Bierzemy kocyk i termofor aby dobrze się rozgrzać. Taki stan rzeczywistości towarzyszy jednak ludzkości od wieków. Dlatego więc już w XVI wieku wymyślano różne formy ogrzania łóżka, pościeli czy ogrzewania stóp podczas długich podróży w zaprzęgach konnych.
Pierwsze termofory wytwarzano z cyny, posiadaczami byli więc zamożni magnaci, władcy, szlachta, a biedota musiała zadowolić się nagrzaną cegłą owiniętą płótnami. Z biegiem lat popularność na ogrzewacze była tak duża, że zaczęto wytwarzać je z miedzi i mosiądzu czy też bogatsza wersja ze srebra. Termofory te były bogato zdobione, często z monogramami, stawały się prezentami ślubnymi lub częścią wyposażeniem w posagu panny młodej. Mniej więcej w tym samym okresie wymyślono szkandele, a były to zamknięte naczynia okrągłe, podobne do patelni z pokrywą i długą rękojeścią do trzymania. Szkandele były wypełniane zazwyczaj żarzącymi się węgielkami lub gorącym piaskiem. Takowe ogrzewanie było jednak dość niebezpieczne, groziło bowiem poparzeniem lub pożarem. Były również ogrzewacze ceramiczne i metalowe do stóp, z których korzystano w powozie podczas długich podróży w jesiennozimowych miesiącach.
W naszych zasobach muzealnych znajdują się jedynie termofory cynowe z XVIII i XIX w. Wyprodukowane przez konwisarzy śląskich, metodą odlewu jeden okrągły , spłaszczony z otworem na górze, zakręcany jest spłaszczoną nakrętką z ozdobnym uchwytem do przenoszenia.
Następny nieco pojemniejszy owalny, spłaszczony, zakręcany szczelnie nakrętką z gwintem oraz po bokach mający uszy do przenoszenia. Termofory takie były napełniane gorącą wodą lub gorącym piaskiem.
W obecnych czasach termofory wykonane są z tworzyw sztucznych głównie z PCV, miękkie , dobrze przylegające do ciała, odporne na wysoką temperaturę i ciśnienie. Ciekawostką jest to, że napełniamy je wodą mającą najbezpieczniej ok. 65 * C i osoloną , bo woda słona dłużej trzyma temperaturę.
opracowała: Elżbieta Długołęcka
Czytaj więcej
Ciekawostki

Ciechanów (X–XI w.)

Ciechanów (X–XI w.).
Przyłączenie Mazowsza do państwa Polan. Nowa władza wprowadza nową religię – chrześcijaństwo. W miejscach dawnego kultu budowane są kościoły. Początkowo drewniane, w prostej formie rotundy. Później kamienne. Pochówki ciałopalne wypierane są przez pochówki szkieletowe. Ale dalej, na prawym brzegu Łydyni (Lidyni), w faktorii gostkowskiej, kupcy arabscy za srebrne dirhemy i srebro siekane kupują chrześcijańskich niewolników, skóry, futra i miód… Około 976 r. zdeponowany zostaje tzw. „skarb ciechanowski” (1,5 kg srebra w wyrobach, monecie zachodniej i arabskiej).
Fantazja graficzna – czy tak wyglądał pierwszy kościół na Farskiej Górze? Dwa dirhemy, to tylko ułamek wspaniałego skarbu, który można zobaczyć na wystawie „Fakty i mity ciechanowskiego zamku”. A kamień, w formie bochna wypieczonego, przyrumienionego chleba, znaleziony nieopodal kościoła farnego, czy to relikt dawnego pogańskiego kultu?
Niezwykłe zabytki kryje mazowiecka ziemia i można je podziwiać, o ile trafiają do muzeów, a nie na aukcje internetowe.
____________
Prezentowany kamień „chlebowy” i arabskie dirhemy pochodzą ze zbiorów działu archeologicznego Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie.
opracował: Marek Piotrowski
Czytaj więcej
Ciekawostki

Legendy Zamkowe – słuchowisko w sieci

Dyrektor Muzeum Szlachty Mazowieckiej  w Ciechanowie zaprasza na cykl audycji pt:”Legendy Zamkowe” przygotowany przez pracowników działu oświatowego przy współpracy z  Radiem KRDP.

Audycja:

  • 11.2020r. „Ciechan legendarny założyciel naszego miasta”-czyta Rafał Sulima

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3964521083571755&id=147116705312231

 

  • 12.2020r. „Skąd się wzięli mieszkańcy w Ciechanowie”- czyta Nina Matczak

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3993222137368316&id=147116705312231

 

  • 12.2020r. „O pasterce, która chciała być księżniczką” czyta Anieszka Magalska-Banach.

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=4017821478241715&id=147116705312231

 

  • 12020r. „O pieskim duchu strzegącym książęcych skarbów” czyta Daniel Brach

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=4034468596577003&id=147116705312231

 

  • 01.2021r „O rzece Łydyni” czyta Martyna Lesińska

https://www.facebook.com/147116705312231/videos/2509502742690926

 

  • 01.2021r. „O pieknej Hannie z Ciechanowa” czyta Rafał Sulima

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=4092681080755754&id=147116705312231

 

  • 01.2021r. „O zakochanym paziu” czyta Mariusz Podgrudny

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=4095298487160680&id=147116705312231

 

  • 01.2021r. „ O nieszczęsnej kasztelanowej” czyta Izabela Jakubowska

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=4133447183345810&id=147116705312231

 

  • 01.2021r. „O Żabusi córce wrotnego z zamku”- czyta Agnieszka magalska-Banach

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=4153705211320007&id=147116705312231

 

  • 02.2021r. „Niefortunne polowanie” czyta Barbara Tokarska

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=4167694959921032&id=147116705312231

 

 

Czytaj więcej
Ciekawostki

Historia Powstania Listopadowego i Rakietników

” Historia Powstania Listopadowego i Rakietników”-materiały do lekcji muzealnej

I część

 

 

II część

 

Quiz

 

 

opracowała: Kamila Nyga

Czytaj więcej
Ciekawostki

W dniu 11 listopada 2020 r. – Chwała i Cześć Bohaterom!

W dniu 11 listopada 2020 r. – Chwała i Cześć Bohaterom!

Tegoroczne Święto Niepodległości – 11 Listopada 2020 r. ma szczególny, niespotykany dotąd wymiar. Przypada bowiem w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej, która była apogeum wojny polsko-rosyjskiej, rozpoczętej przez wojska sowieckie już wkrótce po tak znamiennym dla nas dniu 11 Listopada 1918 r. Był to sprzeciw wobec wywalczonej przez nas wolności i jednocześnie próba transmisji totalitaryzmu komunistycznego na Europę. Bitwa ta ocaliła naszą Niepodległość i powstrzymała  kontynent przed zniszczeniem cywilizacji naszych przodków, cywilizacji łacińskiej.

W tym szczególnym Dniu oddajemy hołd naszym Bohaterom walk 1914-1920. Wielu z nich przypominaliśmy chociażby poprzez wystawę: Bohaterowie Niepodległości – w 100- lecie Jej odzyskania, którą prezentowaliśmy w 2018 r. Była ona retrospekcją najważniejszych wydarzeń w drodze do wolności, począwszy od Konfederacji Barskiej,  poprzez Insurekcję Kościuszkowską, Powstanie Listopadowe, Styczniowe, wreszcie  I wojnę światową, która przyniosła klęskę mocarstw Świętego Przymierza a nam upragnioną niepodległość.  Przywoływaliśmy wówczas wielu bohaterów z naszego regionu, północnego Mazowsza.

https://muzeumciechanow.pl/bohaterowie-niepodleglosci-w-100-lecie-jej-odzyskania-zpraszamy-do-zwiedzania-wystawy-czasowej/#more-13655

W kolejnym roku, 2019 prezentowaliśmy nasze drogi do wolności widziane oczami wybitnych artystów   poprzez wystawę Niepodległość w malarstwie i grafice.

https://muzeumciechanow.pl/zapraszamy-do-zwiedzania-wystawy-czasowej-ptniepodleglosc-w-malarstwie-i-grafice/#more-15292

Aktualna wystawa, W 100 rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920-2020   jest kontynuacją naszych dróg do niepodległości. Przypominamy nie tylko najważniejsze bitwy, które  się na nią składały, ale także ich uczestników.

https://muzeumciechanow.pl/w-100-rocznice-bitwy-warszawskiej-1920-2020-wystawa-czasowa/#more-16443

Niektórzy z naszych bohaterów dróg do wolności spoczywają na cmentarzu przy ul. Płońskiej lub też zostali upamiętnieni na pomniku Polskiej Organizacji Wojskowej.

Jednym z nich był przypominany już wielokrotnie w historiografii regionalnej i przestrzeni publicznej Mieczysław Kurzypiński (1900-1920) – organizator ciechanowskiego harcerstwa, jeden z największych bohaterów walk o niepodległość. Uczeń ciechanowskiego Gimnazjum im. Z. Krasińskiego w latach 1912-1919. W roku 1916  założył przy nim drużynę harcerską,  a na jej bazie w 1917 r. – szkolny pluton Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Pluton pod jego przywództwem zasłynął z wielu akcji dywersyjnych wobec niemieckiego okupanta, łącznie  z przejęciem władzy w dniu 11 listopada 1918 r.

Kurzypiński po spektakularnej akcji zdejmowania i ukrycia dzwonów z ciechanowskich kościołów, celem ratowania ich przed rekwizycją, zmuszony był ukrywać się. Pod zmienionym nazwiskiem zaciągnął się wkrótce do 5Pułku Piechoty Legionów. Brał z nim udział m.in. w wyzwoleniu spod okupacji bolszewickiej Dyneburga. Operacja dyneburska upamiętniona jest na Pomniku Nieznanego Żołnierza. W lipcu 1920 r. powrócił do Ciechanowa, zmobilizował 36 ciechanowskich harcerzy i wstąpił z nimi do Ochotniczego 205 Pułku Piechoty. Przeszedł  jego cały szlak bojowy, łącznie z Bitwą Niemeńską. Warto wspomnieć, iż dowódcą Pułku, w którym tak dzielnie walczyli ciechanowscy harcerze  był gen.  Bernard Mond, któremu dane było ostatecznie wyzwalać Ciechanów 19 sierpnia 1920 r.

Za bohaterską postawę w jednej z pierwszych jego bitew – pod Miastkowem ( niedaleko Łomży, która miała miejsca w pierwszych dniach sierpnia 1920 r.)  Mieczysław Kurzypiński został odznaczony w okolicach Grodna w dniu 27 września 1920 r. przez samego Naczelnego  Wodza Józefa Piłsudskiego Orderem Wojskowym Virtuti Militari. Zginął wkrótce, 4 października 1920 r. w walkach pod Oranami. Pochowany był obok miejscowego kościółka, jednak od dawna po grobie tym nie ma śladu…

Tym bardzie cieszy fakt, iż w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej został uhonorowany przez społeczeństwo Ciechanowa okolicznościową tablicą, zawieszoną na murach I Liceum Ogólnokształcącego w Ciechanowie, które kontynuuje tradycje pierwszego, powstałego w tym mieście Gimnazjum.

Niech złożone kwiaty i zapalone znicze na grobach naszych bohaterów, spoczywających na cmentarzu przy ul. Płońskiej i poświęconym im pomniku POW, będą symbolem pamięci o wszystkich naszych bohaterach narodowych.

 

 

oprac.  Bogumiła Umińska

foto: B.Umińska , W.Gwiazda

Czytaj więcej