Szanowni Państwo. Przypominamy, że w sprzedaży w naszych placówkach znajduje się wydawnictwo „Aleksander Świętochowski. Listy”. Zachęcamy do zakupu.
„Oddajemy do rąk czytelników unikatowe wydawnictwo obejmujące komplet listów Aleksandra Świętochowskiego zgromadzonych w Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie oraz Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie.
Niniejsza edycja obejmuje 221 jednostek epistolograficznych, pisanych przez Posła Prawdy do Aleksandry Bąkowskiej, Marii Żydowo (od 1932 roku Świętochowskiej), Lucyny Drogoszewskiej, Niny Żydowo, a także list do Franciszka Rajkowskiego oraz list do Naczelnika Wydziału Oświaty Ministerstwa Rolnictwa. Rękopisy listów pomieszczonych w zbiorze przechowywane są w Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie oraz Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie. W pierwszym przypadku rękopisy trafiały do zbiorów drogą darów i zakupów od żony Posła Prawdy w latach 70 i 80. XX w.; zespół listów zgromadzonych w Ciechanowie, w zbiorach Działu Historycznego, jako forma zakupu od rodziny Aleksandry Bąkowskiej, w latach 90. XX w. Dotychczasowe próby publikacji całości listów Świętochowskiego były nieudane. Pojedyncze elementy korespondencji (także we fragmentach), drukowano m.in. w biografii autorstwa Marii Brykalskiej Aleksander Świętochowski, książce Lucyny Janikowej „Z buntem przez życie” czy wydawnictwie Jarosława Wałaszyka Aleksander Świętochowski i szkoły w Gołotczyźnie.
W toku ponad trzyletnich przygotowań (porządkowanie, odczytanie i opracowanie) udało się opublikować wszystkie rękopisy Posła Prawdy przechowywane we wspomnianych placówkach muzealnych. Pracowano na „żywym” materiale piśmienniczym – pojedyncze karty zapisane odręcznym pismem, część z kartek uległa przez lata uszkodzeniu (działania konserwatorskie nie mogły odtworzyć ubytków, większość jednak jest w stanie dobrym – czytelnym). Największym wyzwaniem, w działaniach przygotowawczych, prowadzonych przez pracowników Muzeum w Gołotczyźnie – Barbarę Olszak i Jarosława Wałaszyka – stało się rzetelne i pełne odczytanie zapisanych tekstów. Świętochowski miał specyficzny charakter pisma, stosował skróty, a dodatkowo w chwilach emocji (jakie towarzyszyły mu dosyć często) zmieniał styl pisma. W kilku przypadkach nie udało się odczytać nazwisk osób, o których wspominał autor. W końcowej fazie prac, w konsultacjach edytorskich i merytorycznych uczestniczyli Piotr Bordzoł oraz Dawid Maria Osiński. Dzięki podjętym działaniom ukazał się, po raz pierwszy w całości, pełny zbiór listów znajdujących się w naszych placówkach kultury”.
Jarosław Wałaszyk – starszy kustosz i kierownik Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie oddział Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie
