Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie- Oddział Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie i przynależny do niego park- to miejsce szczególne na historycznej mapie Polski. Jedyne w kraju, ściśle związane z okresem pozytywizmu i wdrażaniem idei tego okresu w życie. To również, położony na jego terenie, unikalny kompleks zabytkowych obiektów, na który składają się:
• „Krzewnia”- usytuowana na terenie parku willa, w której żył i przez wiele lat tworzył Aleksander Świętochowski, czołowy przedstawiciel pozytywizmu, zwany „Papieżem pozytywizmu” i „Posłem prawdy”. W jego willi zachował się oryginalny wystrój wnętrz, stanowiący o niezwykłej atmosferze tego miejsca.
• „Dworek Aleksandry Bąkowskiej”- dom osoby ściśle związanej z życiem Aleksandra Świętochowskiego, która swoje życie i majątek poświęciła sprawie wdrażania i szerzenia nauki. Aktualnie, w dworku znajduje się ekspozycja przybliżająca życie mazowieckich rodzin sprzed stu lat.
• „Dworek drobnoszlachecki”- budynek, we wnętrzu którego znajduje się ekspozycja zawierająca autentyczne eksponaty z epoki, uzupełnione o elementy multimedialne i interaktywne pełniące funkcje edukacyjne i animacyjne.
• „Budynki gospodarskie”- zabudowania, w których usytuowana jest stała ekspozycja przedmiotów, narzędzi i maszyn rolniczych, przybliżająca zwiedzającym trud i specyfikę prac rolniczych ubiegłych okresów.
„Park w Gołotczyźnie” jest miejscem szczególnym, będącym niemym świadkiem zdarzeń i dokonań pozytywistycznego czasu, wizytówką Muzeum Pozytywizmu i Gołotczyzny, a które mimo dbałości o staranne należyte utrzymanie, bezsprzecznie wymaga rewitalizacji. Jego łączna powierzchnia wynosi 6.42 ha. Jest on w sposób naturalny podzielony na kilka stref. To tu Aleksander Świętochowski zakładał swoje zieleńce, rosaria i herbaria. Sadził rzadkie gatunki drzew i krzewów, kształtując przestrzeń parku istniejącego do dziś.
Wychodząc na przeciw oczekiwaniom mieszkańców miejscowości i regionu oraz zwiedzającym turystom z kraju i zagranicy, pragniemy odnowić jego obraz poprzez stworzenie parku sensorycznego o nazwie „Cztery Pory Roku”, poszerzając jednocześnie ofertę turystyczną Muzeum Pozytywizmu. Pragniemy, aby każdy planujący wycieczkę do Gołotczyzny, zatrzymał się tu na dłużej. Nowatorska koncepcja utworzenia miejsca oddziaływującego na ludzkie zmysły: wzroku, słuchu, dotyku i zapachu jest mało rozpowszechniona w Polsce. Pomysł realizacji parku zmysłów, doskonale wpisuje się w nowatorski i postępowy charakter parku i ogrodu jaki chciał stworzyć Aleksander Świętochowski. To pomysł przystosowania zabytkowej enklawy zieleni nie tylko do odpoczynku na łonie natury, ale także do celów terapeutycznych, edukacyjnych, turystycznych, której oferta będzie skierowana do wszystkich grup wiekowych ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i osób niepełnosprawnych.
Podstawą do realizacji przedsięwzięcia pn. „Cztery Pory Roku- park sensoryczny w Gołotczyźnie” jest opracowanie kompleksowego projektu architektonicznego i niezbędnej dokumentacji umożliwiającej rozpoczęcie prac polegających na:
• budowie parkingu na 10 stanowisk postojowych,
• wkomponowaniu i budowie nowej sieci ścieżek spacerowych, łączących obiekty muzealne ze strefami sensorycznymi,
• wyposażeniu sieci ścieżek spacerowych w elementy małej architektury tj.: lampy (10 szt.), ławki (15 szt.), kosze na śmieci (15 szt.), tablice z opisami poszczególnych stref sensorycznych (5 szt.), w tym z opisami w języku Braille’a,
• wyposażeniu ścieżek spacerowych w ławki dźwiękowe (3 szt.) z muzyką relaksacyjną (odgłosy lasu, wody, łąki), rozmieszczonych w różnych obszarach parkowych,
• budowa średniej wielkości tężni solankowej z towarzyszącą infrastrukturą tj. altankami (2 szt.) ławkami (6 szt.) i ulicznymi stolikami szachowymi (2 szt.), biblioteczką plenerową, kompozycją roślin o różnorodnej fakturze i barwie,
• budowie wiaty biesiadnej, na planie podkowy, na 30-40 miejsc siedzących, paleniska na ognisko i podwieszanego grilla, nawiązującej stylem do tężni,
• budowa kładki z balustradami przez przewężenie stawu łączącego dwa obszary parku,
• budowa oświetlenia zewnętrznego (iluminacji) zabytkowych obiektów architektonicznych (3 szt.) tj. Krzewni, Dworku A. Bąkowskiej i budynku gospodarskiego,
• budowa oświetlenia zewnętrznego (iluminacji) pomników przyrody (6 szt.),
• budowa zegara słonecznego i małej fontanny nieckowej,
• budowa altanek parkowych (2 szt.),
• zakup i plantacja nowych sadzonek: drzew, krzewów, bylin, kwiatów i traw,
• budowa stref sensorycznych:
1. zapachu- na tym obszarze dobór roślin będzie powodował jak najbardziej intensywne doznania aromatyczne wpływające na emocje zwiedzających. Strefę zapachu będą tworzyły niepowtarzalne kompozycje roślinne rosarium, zielnika, herbarium oraz kwietnika i warzywnika.
2. wzroku- przenika cały park, tworząc mozaikę kolorów. Spacerując, można czerpać przyjemność stymulując wzrok szeroką paletą barw natury. Wieczorową porą, kiedy oddziaływanie na wszystkie zmysły jest intensywniejsze, efekt iluminacji obiektów zabytkowych i pomników przyrody będzie powodował dodatkowe doznania estetyczne. Wyjątkowym przeżyciem będzie spacer po dwóch alejach obsadzonymi hortensjami.
3. dotyku- miejsce nastawione na manualny rozwój dzieci, w którym zostaną umieszczone instalacje z różnorodnych materiałów naturalnych (3 szt.) służące zwiedzającym i dzieciom do zabawy oraz poznawania świata, różnorodności jego faktur i kształtów poprzez dotyk. Przez środek strefy dotyku będzie biegła ścieżka sensoryczna zbudowana z wielu różnych nawierzchni, po której chodząc, osoby niewidome i dzieci będą doświadczały intensywnych przeżyć sensorycznych poprzez dotyk podłoża stopami. Nieopodal umieszczone zostaną huśtawka i „małpi gaj” z drewna klejonego, dzięki którym dzieci poczują dotyk wiatru.
4. relaksu- będzie składała się z dwóch obszarów. Pierwszy, to miejsce z wiatą biesiadną, wyznaczonym miejscem na ognisko i podwieszany grill. Drugi- to obszar ze średniej wielkości tężnią solankową i infrastrukturą jej towarzyszącą tj. altankami, ławkami i ulicznymi stolikami szachowymi, biblioteczką plenerową oraz kompozycją roślin o różnorodnej fakturze i barwie. Tężnia zintegruje społeczeństwo, a także poprawi jakość życia osób odwiedzających park.
5. słuchu- rozmieszczona na całym obszarze parku, gdzie szum drzew, śpiew ptaków, chrzęst nawierzchni ścieżek spacerowych odrywa nas od pędu codziennego życia. Dla spotęgowania wrażeń słuchowych wystarczy zamknąć oczy lub usiąść na jednej z ławek dźwiękowych, aby przenieść się do świata natury i relaksu. Można też podążyć do nieopodal usytuowanej tężni, gdzie dyskretny szum wody uspokoi nas i zrelaksuje.
Wszystkie materiały i formy architektoniczne, które zostaną użyte do realizacji projektu będą nawiązywały do charakteru miejsca i jego specyfiki. Jednoczesne prowadzenie prac w różnych obszarach park oraz zastosowanie gotowych elementów małej architektury pozwala na realizację projektu w ciągu jednego roku budżetowego.
Uzasadnienie potrzeby realizacji projektu
Realizacja projektu rewitalizacji parku pn. „Cztery Pory Roku- park sensoryczny w Gołotczyźnie”, odpowiada na potrzeby dostosowania miejsca o wyjątkowych walorach zarówno turystycznych jak i przyrodniczych do potrzeb osób go zwiedzających, a także dbałości o bogatą spuściznę historyczną tego miejsca i regionu. Obszar parku jest odwiedzany każdego dnia, nie tylko w weekendy, przez mieszkańców Gołotczyzny i okolic, turystów z kraju i zagranicy, wycieczki szkolne, mieszkańców pobliskich miejscowości i miasta Ciechanowa. Ważnym argumentem, przemawiającym za potrzebą realizacji tego projektu jest fakt, iż już powstaje ścieżka rowerowa łącząca Gołotczyznę z Ciechanowem. Dzięki niej, park i Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie zostaną skomunikowane z Zamkiem Książąt Mazowieckich w Ciechanowie i Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, tworząc bardzo atrakcyjny szlak historyczno- turystyczny z bogatą ofertą muzealną, kulturalną i rekreacyjną, podnosząc tym samym atrakcyjność całego regionu. Warto też nadmienić, że na terenie sąsiadującym z kompleksem muzealno- parkowym w Gołotczyźnie, powstanie Park Technologiczny. Nasz projekt wpisuje się w stworzenie atrakcyjnej bazy dla osób odwiedzających region i pragnących spędzić tu czas w celach relaksu, odpoczynku, kontaktu z naturą i zwiedzania obiektów zabytkowych. Stworzenie parku sensorycznego poszerzy także ofertę kulturalną i edukacyjną Muzeum Szlachty Mazowieckiej. Przedmiotowy park jest swoistą wizytówką miejscowości, dlatego warto dołożyć wszelkich starań, żeby był obiektem unikalnym na skalę kraju, nie tylko pod względem historycznym. Podniesienie atrakcyjności miejsca, wyróżnienie go na tle innych to promocja miejscowości, regionu i duma jego mieszkańców.
Adresaci projektu
Adresatami projektu są wszyscy mieszkańcy Województwa Mazowieckiego. Oferta pn. „Cztery Pory Roku- park sensoryczny w Gołotczyźnie”, skierowana będzie do osób należących do wszystkich grup wiekowych, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i osób niepełnosprawnych.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom odbiorców oferty, opracowaliśmy koncepcję projektu zaspokajającą oczekiwania każdego, kto odwiedzi park. Jest to oferta dla osób pragnących odpocząć w zaciszu zieleni, rodzin z dziećmi, seniorów, młodzieży szkolnej, osób niepełnosprawnych, pasjonatów aktywnego spędzania czasu na łonie natury, chętnych zaczerpnięcia powietrza nasyconego solankowym aerozolem. Skierowana jest do mieszkańców Województwa Mazowieckiego, regionu, jak i zwiedzających turystów z kraju i zagranicy pragnących poznać historię tego miejsca.
Czytaj więcej
